Open brief windpark Greenport Venlo

Venlo, 25 mei 2018

Geachte leden van Provinciale Staten van Limburg,

Het is een bijzondere tijd. De opwarming van de aarde is een feit en we zien de eerste effecten om ons heen. De voorspellingen zijn somber en dwingen ons tot maatregelen. Het afbouwen van het aardgasverbruik in Nederland versterkt deze urgentie. Dit leidt tot een forse toename van de inzet van elektriciteit voor warmtepompen, warmtewisselaars, boilers, elektrische kookplaten, etc. Voegen we daarbij het voornemen om de kolencentrales versneld te sluiten, dan is de conclusie dat we voluit moeten inzetten op het realiseren van alle opties die zich aandienen voor de benutting van zon, wind en geothermie.

Akkoord en verantwoordelijkheid 
De energietransitie zorgt ervoor dat ook komende generaties een toekomst hebben. Deze transitie gaat niet vanzelf; ze zal onze leefwijze en leefomgeving sterk beïnvloeden. Het landschap verandert door toevoeging van duurzame energiebronnen zoals wind- en zonneparken. Dat geldt wereldwijd, en dus ook in Nederland; zowel op zee als op land. Ook in Limburg moeten we onze bijdrage leveren. U, als Limburgse politici, hebt daarin een belangrijke verantwoordelijkheid.
De Provincie heeft zich in de afgelopen jaren aan deze transitie verbonden. Eén van de akkoorden die u met het Rijk sloot is het oprichten van tenminste 95,5 MW aan windvermogen vóór 2021. Daartoe maakte u o.a. samen met de gemeenten Venlo en Horst a/d Maas de keuze voor het Windpark Greenport Venlo. Het betreft hier een windpark van negen molens met gezamenlijk een minimaal vermogen van 30 MW. Het ligt parallel aan de spoorlijn Venlo-Eindhoven, in het gebied Greenport Venlo.

Dit windpark is het vlaggenschip-project van de verduurzaming van de Limburgse energievoorziening. Het zal elektriciteit produceren vergelijkbaar met het gemiddelde verbruik van circa 28.000 huishoudens. Dat is 60% van de huishoudens van de gemeente Venlo. De locatie Greenport Venlo is bovendien niet zomaar gekozen. Eén van de pijlers van de ontwikkeling van Greenport Venlo is de duurzaamheid van de inrichting en de energievoorziening. We benutten daarvoor alle opties van zon, wind en geothermie.

Initiatief Gedeputeerde Staten
Gedeputeerde Staten heeft Etriplus in 2016 verzocht om dit windpark te realiseren. De voorbereiding is ter hand genomen, maar in maart van dit jaar wees de gemeenteraad van Venlo de benodigde bestemmingsplannen en vergunningen af. De Provincie nam daarop de procedurele verantwoordelijkheid weg bij de gemeente Venlo. In uw vergadering van 18 maart jl. hebt u gesproken over het inzetten van een Provinciaal Inpassingsplan voor dit project.

Er is uiteraard oppositie tegen het initiatief vanuit de directe omgeving, met name vanuit de zuidkant van het Windpark (Boekend en Blerick). Er wordt gesuggereerd dat er onvoldoende draagvlak is. Daarbij lijkt een beeld te ontstaan dat Etriplus als initiatiefnemer bewust en voor eigen gewin een project wil doordrijven zonder daarbij rekening te houden met de belangen van de omgeving en de gezondheid van de omwonenden. Dat beeld is pertinent onjuist en moet worden gecorrigeerd.

Belang en feiten
Gezien het grote belang van het project richt ik mij als eigenaar van het project daarom nu ook rechtstreeks tot u als Statenleden. Graag breng ik daarom het volgende onder uw aandacht:
1. Het project is gebaseerd op de bijdrage voor verduurzaming van de energievoorziening die Limburg heeft toegezegd aan het Rijk en aan de andere Provincies.
2. De realisatie is daarbij vanuit de lokale en provinciale overheid overgedragen aan Etriplus. Op dat moment in 2016 was de locatie en omvang van het windpark bekend en reeds vastgelegd in de intergemeentelijke structuurvisie.
3. Het project is intensief onderzocht en geoptimaliseerd om zodoende een park op te leveren met een maximale energieopbrengst en minimale hinder voor de omgeving.
4. De conclusie uit alle studies en uit het MER is dat het project voldoet aan alle randvoorwaarden vanuit milieu en ruimtelijke ordening die landelijk, provinciaal en gemeentelijk aan dit soort projecten worden gesteld. Bovendien heeft de onafhankelijke Commissie voor de milieueffectrapportage een positief advies afgegeven over het milieuonderzoek en het MER.
5. De oppositie speelt in op gevoelens van onzekerheid en onveiligheid. De argumenten zijn echter niet te onderbouwen en de ervaring uit andere projecten in Nederland leert dat de Raad van State deze argumenten in procedures afwijst.
6. Er zou sprake zijn van het ontbreken van draagvlak. Dat is uit de lucht gegrepen. De oppositie van enkele honderden omwonenden is niet representatief voor het draagvlak onder de lokale en provinciale bevolking.
7. Etriplus heeft juist ten behoeve van het draagvlak veel aandacht besteed aan de participatie van bewoners en bedrijven in de omgeving. We doen dit middels de landelijk toegepaste methode van een profijtplan waarmee we twee zaken regelen: (1) de sociale participatie waarbij op initiatief van de omgeving geld wordt gestoken in verbetering van de leefomgeving en (2) de financiële participatie waarbij omwonenden de gelegenheid krijgen om als mede-eigenaar te participeren in het windpark.
8. Ten behoeve van de uitvoering van dit profijtplan ondersteunden we de oprichting van twee coöperaties; één in Venlo en één in Horst a/d Maas. Beide coöperaties zijn nu reeds zeer actief in het betrekken van omwonenden bij het Windpark.
9. “Draagvlak” is overigens in het algemeen een vaag en lastig te hanteren begrip. Er zijn veel voorbeelden van projecten met een algemeen belang die lokaal op weerstand stuiten. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de noodzaak van wegen, hoogwatervoorzieningen, bedrijventerreinen etc. Niemand wil deze naast de deur. Maar juist voor die situaties hebben we in Nederland het afwegingskader van een goede ruimtelijke ordening. Die systematiek moet garanderen dat onze Provincie zich kan blijven ontwikkelen, ook al zijn er lokale bezwaren.
10. De door de oppositie voorgestelde aanpassing van de configuratie van het windpark (aantal, grootte en plaatsing van de molens) is niet te onderbouwen. Er is geen enkele rationele overweging om bijvoorbeeld molens aan de zuidkant te schrappen. Zou dat wel gebeuren dan vervallen ook de argumenten om de molens in het midden (nabij Heierhoeve) en aan de noordkant (richting de Sevenumseweg) te realiseren en valt het project als een set dominostenen om. Immers, de afstand tot bebouwingsconcentraties in het zuiden is ongeveer gelijk aan de afstand tot bebouwingsconcentraties in het noorden (circa 900 m), terwijl Heierhoeve zelfs op een nog kleinere afstand ligt.
11. De door de oppositie voorgestelde verplaatsing van delen van het Windpark naar andere plaatsen in de Provincie is onrealistisch. Overal wonen mensen op afstanden vergelijkbaar met die in Blerick/Boekend. Ook de vervanging van het windvermogen door zonvermogen is onrealistisch; we hebben alle opties nodig voor de transitie. De oppositie weet dit maar gebruikt desondanks deze argumenten. Deze voorstellen kunnen dan ook niet anders worden gekwalificeerd dan als NIMBY (Not In My Backyard). 12. Als de Provincie meegaat in de argumenten van onzekerheid van de oppositie, dan gaan dezelfde argumenten ook elders bij windparken, duurzame energie-initiatieven en andere projecten met een algemeen publiek belang een rol spelen. Dat brengt een risicovolle precedentwerking met zich mee die toekomstige projecten voor de energietransitie onmogelijk kan maken. 13. Aanpassing van de configuratie van het windpark zal leiden tot vertraging en tot afkalving van de financiële haalbaarheid van het project. Het kan ook om deze redenen leiden tot een definitief einde van het project.
14. Limburg haalt in dat geval haar taakstelling niet en dat is niet goed voor het imago en de positie van onze Provincie.

Appèl 
Alle bovenstaande overwegingen vinden hun oorsprong in het algemene belang. Het is dan ook in dat belang dat ik een dringend appèl doe op u als statenleden. Etriplus kan niet anders dan het plan in de huidige configuratie realiseren. Elke aanpassing daarvan brengt het project als geheel, en dus de taakstelling voor Limburg, in gevaar. Realisatie is alleen mogelijk indien u oog hebt voor het belang van het project en dit in de komende maanden met uw stem ondersteunt.

Historisch belang
Als we daadwerkelijk van het gas af willen en de opwarming van de aarde willen tegengaan, dan zijn ingrijpende maatregelen nodig. Maatregelen die ingrijpen in onze leefwijze en leefomgeving; daar is geen ontkomen aan. Het is aan u om te bepalen waar u staat in deze lastige, maar belangrijke en min of meer historische afweging.

Mocht u na het lezen van deze brief behoefte hebben aan een nadere toelichting dan ben ik daar graag toe bereid.
 

Hoogachtend,


Hans Breukelman Directeur Etriplus B.V.